ข้อคิดดี ๆ การสอนภาษาอังกฤษ อย่างมีสุข

       บทความนี้ได้มาจากสมัยที่ผมเป็นนักศึกษาอยู่ชั้นปีที่ 4 เมื่อปี พ.ศ. 2551 ผมได้มีโอกาสทำรายงานสัมภาษณ์ คุณครู มนเฑียร สุธรรมา อดีตข้าราชครู คศ.2 โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ จ.เชียงใหม่  ซึ่งได้รับรางวัลครูดีเด่นของเขตพื้นที่การศึกษาเชียงใหม่ เขต 1 ประจำปีการศึกษา 2551 ท่านได้เล่าถึงประสบการณ์การสอนภาษาอังกฤษได้อย่างมีอรรถรสและได้แนวคิดต่างๆ ซึ่งเป็นทิศทางที่ทำให้คุณครูรุ่นใหม่อย่างผมก็มักจะเปิดดูบันทึกตอนสัมภาษณ์คุณครูมนเฑียร เพื่อเป็นการ "เพิ่มกำลังใจจากแรงบันดาลใจ" เพราะท่านได้มอบเข็มทิศแนวทางในการสอนที่ถูกต้องที่สุด ผมจึงอยากจะนำบันทึกข้อสรุปที่ผมเคยได้สัมภาษณ์คุณครูมนเฑียร มาแบ่งปันให้กับเพื่อนๆ ครูไทยได้อ่านกัน โดยเฉพาะครูรุ่นใหม่และน้องๆ คุณครูฝึกสอนทั้งหลาย ที่คุณครูรุ่นใหญ่หลายคนได้ฝากความหวังกับการศึกษาไทยเอาไว้ เพื่อเป็นเข็มทิศแนวทางในการเป็นครู และเพื่อให้เป็นแรงบันดาลใจและแนวทางในการดำเนินชีวิตแห่ง"การสอน"ไปตามครรลองคลองธรรมที่สมควร โดยได้แบ่งเป็น แนวคิดแบบครูมืออาชีพ, วิธีการสอน และ ทัศนคติที่ได้รับ ดังต่อไปนี้

แนวคิดแบบครูมืออาชีพ

• การเป็นครูสามารถฝึกฝนได้ ไม่ใช่พรสวรรค์  แก้ไขเรื่องที่ผ่านมาแล้ว (PDCA ช่วยได้เยอะ ค่อนข้างดี) 
• เด็กคิดว่ายาก เพราะครูเริ่มต้นจากมีปมด้อยด้วยซ้ำไป 
• เก็บสิ่งที่ไม่ดี จากการไปนั่งดูครูท่านอื่น 
• อย่าคิดว่าเด็กทุกคนโง่  ทุกคนสามารถเรียนภาษาอังกฤษได้ 
• อย่าคิดว่านักเรียนระดับนั้น มีความรู้เทียบเท่าชั้นนั้น 
• ให้วัดผลทุก ๆ ชั่วโมง (ไม่ใช่ยืนสอนกอด_อก แล้วสอบ) 
• ห้ามเปรียบเทียบ เพราะเป็นการแสดงถึงปฏิปักษ์ การเปรียบเทียบระหว่างห้องก็รุนแรง 
• แนวทางการสอนครูใช้แบบ Yes, No Questions เป็นส่วนมากเกินไป 
• จาก Idea --> Concept --> Behavior 
• เริ่มต้นการสอนด้วยสืบค้นเด็กนักเรียน สืบค้นให้  start ที่อัตตานัย 
• เอื้อมมือไปรับตั้งแต่พื้นฐาน
• อย่าดูถูกเด็ก การดูถูกเด็กเป็นความล้มเหลวอย่างแรงในอาชีพการสอน บางทีคำทีเล่นทีจริงแต่กระทบต่อจิตใจเด็ก 
• จงให้ความยุติธรรม เล็ก ๆ น้อย ๆ ก็ควรจะทำ เช่น การถามเด็กอย่างทั่วถึง 
• ควรสอนให้เกิดความท้าทาย ครูไม่สอนตามในหนังสือ จะมีเรื่องราวเยอะแยะมากมาย 
• ให้รางวัลมีความสำคัญยิ่งกว่าการลงโทษ 
• ครูทุกคนควรขอบคุณนักเรียน เพราะถ้าไม่มีอาชีพนักเรียน ครูก็ไม่เกิด 
• คิดในเชิงบวก จะก่อให้เกิดความสร้างสรรค์

วิธีการสอน             

• ก่อนที่จะสอน ต้องรู้จักกับผู้ที่เราจะสอนก่อน (คุยกับอาจารย์ทั้งฝ่ายลบแลฝ่ายบวก) 
• เราไม่สามารถจะสอนเหมือนกันได้ 
• ถ้านักเรียนบอกว่ายาก ควรจะปรับเปลี่ยนทันที 
• การใช้สื่อต้อง interaction เคลื่อนไหวเล็ก ๆ น้อย ๆ ก็สำคัญ 
• การสอนภาษาอังกฤษ ยังไม่ practical  คือ ยังนำไปใช้ไม่ค่อยได้  (เพราะไม่ค่อยเน้นหนักด้านการสื่อสาร กลับไปเน้น Grammar มากเกินไป) 
• ครูห้ามขี้เกียจ 
• การสอนต้อง base on จิตวิทยาตลอด 
• การสอนไม่ค่อยแจก sheet จึงทำให้ทุกอย่างยากและซับซ้อน
• สื่อนำก่อน เน้นแบบ communicative ทดสอบเพื่อการแข่งขัน ความรักอันบริสุทธิ์ 
• ภาษาอังกฤษเชิงทักษะ ครูต้องมีความรู้ยอดเยี่ยม

ทัศนคติ

• ครูให้ความสุขได้สูงสุด 
• ครู = ผู้จัดการ 
• ยิ่งแก่ยิ่งดี --> ความรู้สืบค้นมาเยอะ 
• ทำอาชีพมาหลากหลาย --> แต่ครูดีที่สุด 
• ครูที่สนใจแต่ตัวเอง จะเบื่ออาชีพครู 
• ประวัติในการเรียนภาษาอังกฤษของครู เพื่อสร้างความคุ้นเคย ต้องอยู่บนพื้นฐานของความรัก 
• การเรียนแนะแนว สอนให้มองคนแบบองค์รวม 
• ให้หนังสือดีๆ เพื่อมี concept ในชีวิต 
• สามารถให้เรียนจากครูไป --> สามารถสื่อสารได้ และ หาข้อมูลได้ 
• นิ่งในใจ 
• วางแผนเป็นเดือนเป็นปี สำคัญกว่าวางแผนวันต่อวัน